Tuinnieuws jaaroverzicht 2016

2017 is nabij, en dus kijken we terug op 2016 in de vorm van lijstjes en overzichten. De gekste lijstjes komen voorbij, zo stuitte ik gisteren op een lijstje van de slechtste reizigers van 2016. Nederlanders die idiote capriolen uithalen op reis en daarmee cultuurgoed beschadigen of beledigen.

Schreef ik al eerder dat tuinen nauwelijks het nieuws halen, een jaaroverzichtslijstje met tuinen in de hoofdrol tref je dan ook nergens aan. Aan mij de schone taak er een te maken, bedacht ik gisteren luisterend naar een radioprogramma terugblikkend op 2016. Neem het me niet kwalijk als ik niet compleet ben, het is de eerste keer immers. Mocht je iets belangrijks missen, mail me: evdpeet@groenjournalistiek.nl of doe dat in de loop van 2017 met belangrijk nieuws, zodat we dat jaar completer kunnen beëindigen.

Silver-gilt voor de Nederlandse Chelsea inzending

Bron facebookpagina Farm of the World, fotograaf Modeste Herwig

Een absoluut hoogtepunt dit jaar was de Nederlandse inzending voor de Chelsea Flowershow in Londen. De Olympische Spelen voor tuinontwerpers zullen we maar zeggen. Kunstenares Claudy Jongstra, wiens werk wereldwijd te bewonderen is, maakt fantastische wand- en vloerkleden. Haar werk was uitgangspunt voor de tuin met de naam Honeysuckle Blue Garden, een Dye Garden. Ontworpen door Claudy in samenwerking met tuinarchitect Stefan Jaspers. De tuin toonde historische verfgewassen waarmee volgens oude technieken natuurlijke verfstoffen voor textiel kunnen worden gemaakt. Met als grote blikvanger een wandkleed van Claudy.

Bron facebookpagina Farm of the World, foto Modeste Herwig

De inzending is onderdeel van een groter project: Farm of the World. Gitta Luiten is hiervan een  van de initiatiefnemers, zij brengt natuur en kunst samen. Als voormalige directeur van de Mondriaan Stichting en eigenaar van de Prionatuinen van wijlen Henk Gerritsen de aangewezen persoon hiervoor. De inzending won uiteindelijk de op een na hoogste onderscheiding, namelijk Silver-gilt, zilver met een gouden randje. Er was iets met de hoogte van de traptreden anders had het goud kunnen zijn. Het luistert allemaal nauw in Londen.

Bron: facebookpagina John Schoolmeester

Gardens Illustrated

En dat wij meetellen in het chauvinistische tuinland Engeland bleek ook uit de prestaties van twee tuinmannen. Eind 2016 haalde Baron z’n Hof onderdeel van kasteel Geldrop het prestigieuze tuinblad Gardens Illustrated met een prachtige reportage van Sibylle Pietrek, een Duitse bloemen- en tuinfotograaf. Er is inmiddels geen zichzelf respecterend Europees tuinblad meer waar Jakobstuin niet in gestaan heeft. Hij haalde al eerder Gardens Illustrated. Beide heren laten zich inspireren door de tuinstijl die bekend staat als Dutch wave. Een van de frontmannen is Piet Oudolf. Ook hij haalde in 2016 het nieuws, nou ja, toch vooral onder ons tuinmensen.

Oudolf en museum Voorlinden

Het NOS Journaal en ook het programma Kunstuur besteedde ruimschoots aandacht aan het nieuwe prestigieuze, (rijkeluishobby)kunstmuseum Voorlinden in Wassenaar. Beelden van de door Oudolf aangelegde tuin kwamen voorbij. Maar zijn naam werd niet genoemd. En dat is dan weer jammer, zeker als erkenning voor tuinieren als kunstvorm een gemiste kans. Schilderen met levend materiaal… Het blijft dan weer gewoon een tuin en geen kunstwerk: de tuin is er als entourage voor het gebouw en de daarin aanwezige kunst, geen kunstwerk op zich. Oudolf daarentegen ziet zijn werk inmiddels wel als kunstvorm. Hij werkt bij voorkeur in openbare ruimtes om zo veel mogelijk publiek te raken. In het museum vind je een letterbakvol met sigarettenpeuken van Damien Hirts dat is dan weer wel, kunst?! ‘ Rare jongens die Romeinen…’

Bron facebookpagina museum Voorlinden. Foto www.walterherfst.nl

De tuin zoals was aangelegd, is eenmalig. De tijdelijke beplanting in de vorm van eenjarigen en dahlia’s zal volgend jaar vervangen zijn door vaste planten.

Zeldzame Chinese boom in bloei

Spectaculair bloeinieuws was er uit Arboretum Kalmthout. De zeldzame Chinese boom Emmenopterys henryi bloeide na 7 jaar. Maar het kan zomaar 20 jaar duren voor de boom het weer doet. Het aantal bloeiwaarnemingen in Europa is heel erg beperkt en uitzonderlijk. In België staat de teller nu op 5. Een gebouwde stellage bracht de bezoeker dicht bij de bloemen. De bloemen geuren aangenaam en men kan de geur op 15 kilometer afstand in een Chinees bos waarnemen.

Tussen groen en grijs

Dieptepunt van het jaar waren de uitkomsten van een groot tuinonderzoek, met de naam tussen groen en grijs. Nederlanders hebben het hoogste percentage tuinbezit in Europa. Liefst 70% van de bevolking heeft iets in de vorm van een tuin, groot of klein. Alleen tegelen we die het liefst helemaal dicht en maken we van tuinen een parkeerplaats. Met alle gevolgen vandien voor biodiversiteit, het bodem en dierenleven en het niet kwijt kunnen van water. Volle riolen en het water naar tuinierende buren.

Cijfers over de afname van tuinvogels en andere dieren blijven ook in 2016 alarmerend.

Record exportjaar Nederlandse bloemen en planten

Extra zuur is dit nieuws als je weet dat we misschien wel het beste aanbod van bloemen en planten tegen betaalbare prijzen hebben wereldwijd gecombineerd met een mild klimaat en vruchtbare bodem. Geen enkele reden voor verstening. De Nederlandse export van bloemen en planten bereikte dit jaar een recordhoogte.

De verstening is extra idioot als we weten dat duidelijk is geworden dat de klimaatveranderingen nog sneller komen dan gedacht en we steeds vaker te maken zullen hebben met weersextremen. Ook dat was in 2016 merkbaar. Zelf ervoer ik in West-Brabant extreme droogte periodes, de waterstand in de vijver in mei heb ik nog nooit zo laag gezien in die tijd van het jaar. Tegelijkertijd kwam het in het oosten van het land met bakken uit de hemel en ontstonden er vijvers waar ze niet horen te zijn. Ook ijsrivieren. Een tuineigenaar die dit jaar zijn tuin voor het laatst wilde openstellen, besloot acuut tot sluiting na getroffen te zijn door extreme hagelstenen. Ook dat was 2016.

Ton ter Linden aan de slag in zijn laatste tuin in Sleen. Foto: Gert Tabak, bron facebook.

Over gesloten tuinen, in de zomer kwam het bericht dat de al gesloten tuinen van Ton ter Linden en Gert tabak in De Veenhoop verkocht zijn. Inmiddels zijn Ton en Gert gestart met de aanleg van een leeftijdsbestendige tuin bij hun nieuwe huis in Sleen Drenthe.

Augustus in de Rammekenshof, laatste open tuin jaar.

Voor het laatst open in 2016 was de Rammekenshof van Ruud en Willeke Verschuur. Vanwege de ziekte van Ruud, die het groot onderhoud deed, zijn huis en tuinen met de titel ‘Mooiste tuin van Nederland’ verkocht. De nieuwe eigenaren, paardenliefhebbers zullen mogelijk de tuin gaan omzetten in grasland… Snik. Willeke zal niet stil gaan zitten. Ze kijkt uit naar een nieuwe tuinuitdaging op maar, ja echt maar, 3000 m2.

Voorjaar in De Toren Tuin Zaltbommel. Bron: facebook pagina De Toren Tuin

Gelukkig kunnen we dit tuinjaaroverzicht met goed nieuws beëindigen. Op de valreep werd bekend dat De Toren Tuin in Zaltbommel gered is. Deze tijdelijke tuin had zo’n impact weten te verwerven in het hart van de stad, dat de initiatiefnemers en sympathisanten de handen van de politiek op elkaar kregen om in afgeslankte vorm een definitieve status te krijgen in het bouwplan.

Bron, website De Tuin van Sjef

Een andere belangrijke tuinredding, was die van De tuin van Sjef. Deze natuurtuin in hartje Velp (gemeente Rheden) dreigde te verdwijnen na het overlijden in 2014 van beeldend kunstenaar Sjef van der Molen. De gemeente (eigenaar) wilde het verkopen. Het was tot op het laatste moment spannend of er genoeg geld in gezameld werd om de tuin (en huis) te behouden. De Stichting tuin van Sjef en diens weduwe zetten zich in voor het behoud van de tuin. 30 november 2016 was de deadline, het benodigde bedrag van € 295.000 was bijna bijeen, het laatste stukje kwam in de vorm van een lening van het Nationaal Groenfonds. De tuin die in 30 jaar is opgebouwd bevat zeldzame wilde planten en dieren, sommige zijn zelfs helemaal uit de natuur verdwenen!

In 2016 ontvielen ons ook mensen met een groen hart; werkers, kwekers en schrijvers. Ze blijven in ons hart en herinnering.

Zo kom ik aan het eind van mijn eerste tuinnieuwsjaaroverzicht, op naar 2017. Rest mij nu niets anders meer dan jullie, lezers van dit blog, te danken voor alle reacties, je tijd en aandacht. Ik wens iedereen een groen, liefdevol en vooral gezond 2017.

Groetjes, Ellen