Het Bergje in Amersfoort: kunst, kleur én bijzondere planten

“Nu ga ik echt tuinieren”, met deze woorden verbaasde Anneke Caljouw haar echtgenoot in 2006 toen ze een punt zette achter haar loopbaan op een basisschool als remedial teacher. “Hoezo, je hebt toch al een tuin?” Jawel, maar haar tuin ging nu pas écht in de hoofdrol. Ik ontmoet Anneke op een hele warme dag in juli. Ze is net terug van een paar dagen weg. Toch hangt er al een minibloemstukje aan de poort en staat er een groot boeket op het terras in een vaas. Typisch voor Anneke? Oog voor detail en schoonheid, niets aan het toeval overlatend?

Anneke met één van haar favoriete kunstwerken. Deze is van Frans Deleman

Ik ben altijd wat jaloers als ik een tuin vanaf een terras onder me zie liggen. Prachtig zo’n overzicht over je tuin. Wie Het Bergje bezoekt, begrijpt meteen waar de naam vandaan komt. De tuin ligt omhoog en vormt een soort van bergje ten opzichte van het huis, omringd door hoge bomen. ‘De schouwburg’ had ook een goede naam geweest. Het is net of de planten op een podium staan. Totaal is het maar 1,5 meter het hoogteverschil naar het achterste gedeelte van de tuin. Toch heeft ook dit zo’n jaloersmakend special effect.

Anneke draagt een hardgroene blouse en een modieuse, gekleurde bril. Op het terras veel rode accenten, daar staat een lieflijk boeket met pasteltinten in een vaas op het terras tegenover. In de tuin moderne kunstwerken in contrast met romantische bogen en een ijzeren prieel. Storend? Nee… Het geeft de tuin een geheel eigen gezicht.

“Vroeger had ik in de tuin vooral pasteltinten, ik kies nu steeds vaker voor fellere kleuren.” Rood is dan ook volop in de tuin aanwezig. Onder andere in de vorm van rode rozen, crocosmia, ik vermoed ‘lucifer’ en een bijzondere lobelia… “De schijnpapaver meaconopsis is met zijn gele kleur niet weg te krijgen, nu laat ik ‘m maar staan en maak er combinaties mee.”

De felle kleuren van Crocosmia en op de achtergrond het prieel waar bruidsparen onder gefotografeerd worden.

Sinds 2001 woont Anneke met Joop, haar nieuwe liefde na de dood van haar eerste man, op deze plek in Amersfoort. Een compromis tussen wonen in de stad en toch een flinke tuin. “We troffen zo’n 300 coniferen aan van zo’n negen meter hoog en één meter in doorsnede, die hebben we eruit laten halen. De grond was best goed, maar wel uitgeput. Er gingen bigbacs gevuld met biologische championmest in.” Joop zorgde voor een levensloopbestendige verbouwing van de woning. Als voormalig voorzitter van een pensioenfonds en nog steeds druk in deze wereld is dit natuurlijk een logische keuze. Ze hoeven er dan ook nooit meer weg.

Een bijzondere lobelia…

Het huis oogt strak, modern, ook hier veel kunst uit de hele wereld. De zware tuinklussen zijn voor Joop, onder regie van Anneke. “Ik had een baan van 40 uur tot mijn pensioen, koos daarom voor gemakkelijke planten en bodembedekkers, nu tuinier ik met als grootste inspiratiebron Ton ter Linden.” Een slaaf van de tuin wil het stel niet worden. Ze reizen graag en lang, fietsen, en hebben er nog steeds veel maatschappelijke bezigheden als vrijwilliger bij. Anneke is hoofdcoördinator voor het ‘maatjesproject’ van Humanitas.  Toen ze een keer de hele maand juli op reis waren, verbleef een vriendin in hun huis en kon zij genieten van de tuin.

We lopen een rondje door de tuin. Anneke kent nagenoeg alle namen en hier komt toch de schooljuffrouw boven, ze weet ze met zo gezegd drie cijfers achter de comma, exact en precies te benoemen. Niet de bogen en het prieel, waar bruidsparen onder gefotografeerd worden, trekken mijn aandacht. Het zijn vooral de beelden. Abstract of juist duidelijk etnisch én die door Anneke zelf gemaakt. Een vrouwenfiguur bijvoorbeeld, waar Anneke terloops een slak als oorbel aantreft en een bloem van de daglelie in het haar steekt. Wie goed kijkt, ziet dat de kleuren van de steen (het haar) terugkomen in de omringende beplanting. De zorgvuldig keuze van vorm en kleur van de beplanting kenmerkt haar tuin.

De daglelie kleurt bij het haar van de stenen vrouw… Let op de slak rechts, oorbel.

De grootste nachtmerrie voor Anneke is de komst van een randweg achter haar tuin. Er gaat veel tijd zitten in de onderhandelingen met de gemeente. Het ziet er nu naar uit dat de weg verdiept komt te liggen en dat ze acht tot zestien meter aan hun tuin als compensatie erbij krijgen. “Dan ga ik werken met tuinkamers en doorkijkjes vanuit de tuin naar het omringende landschap.  Op de wijze van ‘borrowed landscape, geleend landschap’.” Een wens van Anneke is een ontvangstruimte voor de bezoekers. Naast de druk bezochte open dagen komen er steeds meer tuingroepen op bezoek. Ook uit België. Het zijn er ieder jaar meer. Bij slecht weer belanden die dan toch in huis en ook voor het toilet moeten ze, net als ik tijdens mijn bezoek, nog door de woning. Het is prettig als dat niet meer hoeft…

Anneke heeft ook steeds meer bijzondere planten in haar tuin, zoals aparte salvia’s, ’n bijzondere eenjarige cosmea, primula keilour hybrids. Soms via tuinclubs gekregen of spontaan ontvangen. Zelf geeft ze ook gemakkelijk planten weg. Er is er echter één die nooit weg mag. Anneke’s ‘Plant van…” is van haar drie jaar geleden overleden vriendin: een witte corydalis (helmbloem). Langs deze plant lopen we naar de hoek van het huis waar een kleine vijver met stromend water te vinden is, een plek waar rust vanuit straalt en waar je zou kunnen mediteren ook door de beplanting.

Na nog een verfrissend glas water en een blik op de kraakheldere vijver aan het terras moet ik er echt vandoor naar mijn volgende afspraak en dat terwijl de rode hangmat op het terras erg verlokkelijk lonkt…. wat een prachtige tuin.

Anneke’s planten top vijf tot slot:

1. De dropplant (Agastache)

2. Rozen in combinatie met clematissen

3. Grassen: Stipa Gigantea, Molinia Karl Foerster

4. Salvia’s

5. Scabiosa

Vanaf maart zijn er alweer open tuindagen bij Het Bergje. De afgelopen twee jaar zijn er maar liefst 5000 bollen de grond in gegaan. Daarom gaat de tuin al in maart weer open. Nu plannen dus!  Voor verdere informatie over Het Bergje en de open dagen http://hetbergjeamersfoort.nl Van harte aanbevolen!

En het is zomer…..

En winter, foto website Het Bergje

Dank Anneke voor de hartelijke ontvangst, je boeiende verhaal en uitleg over de tuin. Een must see, wat mij betreft….