Herfstweken met een gouden randje & ‘brownies’
‘Seizoensgebonden’, dat woord lijkt steeds minder van toepassing op Nederland. Afgelopen dagen zaten de cavia’s heerlijk buiten gras te eten, knabbelden de loslopende konijnen aan de chrysanten (eindelijk in bloei! zijn echte nakomertjes) en het vogelvoer. Naar buitengelokt door de zon was ik Met zonder jas wat buitenklusjes aan het doen: het bijsteken van de grasranden, het ophangen van vogelvoerhuisjes, een nieuw vogelnestkastje wat ook goed als schuilplaats kan dienen en het verwijderen van blad uit de vijver.
De passiebloem produceerde op 9 november zomaar weer twee bloemen. De gaura lindheimeri gaat maar door met bloeien. Ondertussen scharrelen kikkers nog in de rondte, baddert een merel in de rand van de vijver, zoemt er een hommel voorbij, net als bijen, zweefvliegen, een vlinder en een hele grote libelle, maat helicopter. Mijn catalpa is wel gewoon klaar met het laten vallen van zijn blad. (Bijgenaamd de ambtenaar krijgt hij als laatste blad in het voorjaar en is hij als eerste weer weg…) De grassen kleuren geel en de schitterende verkleuring van de amberboom (alle kleuren geel en rood) maakt duidelijk dat het toch echt herfst is. Ook veel vaste planten zijn ‘brownies’ geworden.
Voor het wintersilhouet van vaste planten is steeds meer aandacht. Brownies noemen we ze, of we praten over ’t plantenskelet…. Omdat ik diervriendelijk tuinier en het ontzettend belangrijk is voor de overwinterende en voedselzoekende dieren je tuin rustig te laten afsterven, heb ik al 25 jaar onbewust die ‘brownies’. Er bewust planten op uitzoeken, dat is iets wat ik niet zo vanzelfsprekend heb gedaan. Wel heb ik al snel grassen opgenomen in mijn tuinen. Onder invloed van wat ik zag in de Tuinen van Ton ter Linden in Ruinen, de Prionatuinen van Henk Gerritsen en Anton Slepers en die van Piet Oudolf in Hummelo in de jaren negentig ging ik al snel met grassen aan de slag. Het herfst- én wintersilhouet van veel grassen is schitterend. Regendruppels, sneeuw en grassen vormen een onweerstaanbare combinatie.
Met de uitspraak “Bruin is ook een kleur” zorgde Oudolf, die bewust zoekt naar vaste planten die in alle vier de seizoenen zeggingskracht hebben, voor een sterk toegenome aandacht voor de winteruitstraling van planten. Bijkomend voordeel is dat planten dan ook blijven staan tot het eind van de winter en dat is goed nieuws voor veel dieren waaronder insecten.
Mooie brownies onder mijn vaste planten zijn:
Liguralia dentata, met donkerbladig blad. Een oeverplant, die van wat nattig houdt. De hardgele bloemen zijn al fraai vind ik en het herfstsilhouet is echt boeiend…
Veronicastrum fascination, virginische ereprijs, de vreemde vergroeiingen van deze veronicastrum zijn ook in het najaar prachtig, zomer- en herfsttopper.
Mini Brownie: stekelnootje..
Prachtig is het skelet van de bloemen van de vuurwerkplant. Een schitterende toortsachtige bloem boven diepgroen blad die uitgebloeid een stevig skelet laat staan met mooie details.
Zachtige pluizige bolletjes van de aster divaricatus, sneeuwster aster. Een gemakkelijke tuinplant. Doet het in de zon en de schaduw.
Tot slot de uitgebloeide bloemen van een solidago. Deze heeft het veel te veel naar zijn zin in mijn tuin. Ik moet ‘m regelmatig een halt toeroepen. Hier staat de plant tegen het hek tegen de afscheiding. Op de achtergrond het diepgroen van boerenkool.