Campanula ontbijt, het belang van klokjes in de tuin en hoe konijnen helpen snoeien

Campanula van grote waarde in de tuin

Met akkerland naast mijn tuin willen jonge haasjes en konijntjes de weg naar mijn plantjes weleens vinden. Meestal zijn het jonge dieren omdat zij nog klein genoeg zijn om de afrastering te passeren. Zo ook in de zomer van 2014. Een heel nest dartelde door de tuin van mijn buren. In de formele tuin hadden ze het vooral voorzien op het rozenperk, nagenoeg kaalgevreten werd het. Af en toe had ik ook bezoek.

Wild konijntje gefotografeerd door Liesbeth van den Bogaard, dank voor het lenen!

Keuze genoeg

In mijn biodiverse tuin was de keuze reuze, dus moesten vooral jonge, nieuwe plantjes het ontgelden. Daarnaast was de klokjesbloem, variant prachtklokje (in het wit zie foto hierboven), favoriet. Her en der verspreid in de tuin, overal werden ze gevonden en gekort. De plantjes werden vakkundig van hun ontluikende bloemknoppen ontdaan. Campanula bleek als kaviaar in de rijk gevulde tuin te zijn. De moeite waard om selectief te consumeren en op te zoeken. Zit er nog ergens in het DNA van het wilde konijn, dat Campanula op hun menukaart hoort te staan? De plant is inheems en staat op de rode lijst van 2012 als vrij zeldzaam.

Foto Wankja Ferguson, Grasklokje, Campanula rotundifolia bezocht door de grote klokjesbij, (Chelostoma rapunculi). Mooi te zien hoe het bijtje zich vast klemt in het klokje. Dank voor het lenen en de naamgeving. Wankja ontwerpt en onderhoudt tuinen op basis van ecologische principes. Eco ontwerp en hoveniersbedrijf: Vlinder er Bij heet haar bedrijf, ze is lid van Wilde Weelde hoveniers en deskundig op het gebied van inheemse planten, vlinders en bijen. Ze geeft ook lezingen.

Spontaan herstel

Balen natuurlijk, maar niet getreurd later in de zomer waren de konijntjes spontaan verdwenen en de Campanulabloemen keerden terug… met meer bloemstengels zelfs. De stengels werden alleen wat lager dan normaal. Maar ook dat heeft een voordeel, ze waren daardoor een stuk steviger en bleven mooi recht op staan. De rozen bij mijn buren brachten het er slechter vanaf. Dat herstel verliep een stuk moeizamer…

De familie Willemsen in Oudenbosch tuiniert diervriendelijk. De tuin wordt zo aantrekkelijk mogelijk ingericht voor passanten. Deze wilde jonge konijntjes zijn ergens in de tuin geboren en genieten o.a. van de moestuin, hier van de zeekool. Foto familie Willemsen.

Wilde bijen en de Campanula

Wie omringd wordt door konijnen doet er goed aan, de tuin met gaas te omheinen want dan red je het niet met gekortwiekte Campanula alleen, maar zullen ze zich doorlopend vol eten van jouw goedgevulde dis. Konijnen zouden niet van vingerhoedskruid houden? Mijn eigen tamme konijnen, die af en toe los mogen lopen, knabbelen vrolijk het blad op en dit jaar stond ook Zeeuws knoopje op het menu. Klokjes verdienen vaker een plek in de tuin. Te gewoon bevonden? Behalve een uitermate lekker konijnenhapje is de plant belangrijk voor wilde bijen als de klokjesbij, de klokjesdikpoot, en vele andere bijensoorten. Daarnaast is het ook nog een waardplant voor diverse insecten. ‘Gewoon’ bijzonder dus.

Klokjesdikpoot (Melitta haemorrhoidalis) is een wilde bij waarvan het vrouwtje stuifmeel van klokjes verzamelt, hier op een ruigklokje Campanula trachelium, foto en uitleg Wankja Ferguson

Campanula persicifolia, prachtklokje, bloei beïnvloeden

In mijn tuin groeit Campanula persicifolia, prachtklokje of perzikbladig klokje (persicifolia=perzikbladig). De bladeren lijken op die van de perzik. In wit en blauw heb ik ze. De oorspronkelijke inheemse plant is vrij zeldzaam en wordt beschermd en komt juist via tuinen weer terug in de natuur. Houdt van een zonnige of licht beschaduwde standplaats. Leren van de konijnensnoei? Als je ze wat later ook nog in bloei wil hebben en lager, knip dan zelf een deel van de stengels korter in mei/juni (voor de langste dag), dan komt een deel later in bloei. De rozetten zijn gemakkelijk te herkennen in de tuin door het kenmerkende blad, dus kun je de zaailingen verzamelen en bij elkaar planten. Als je twee kleuren hebt zoals ik dan weet je natuurlijk niet welke kleur jekrijgt. De zaden zijn maar kort (een jaar) kiemkrachtig. Dat maakt het waarschijnlijk ook zo moeilijk om te overleven in het wild.

Campanula rotundifolia (=rond, verwijst naar de ronde blaadjes) oftewel het grasklokje, is algemener verspreid in Nederland dan persicifolia, inheems, maar ook beschermd en relatief zeldzaam… In een natuurlijke tuin ook erg op zijn plaats… (foto gemaakt in de Heemtuin Rucphen) Nu ik weet dat in mijn tuin rode lijst planten het erg naar hun zin hebben, kijk ik toch anders tegen dit ‘gewone, inheemse’ plantje aan. De planten in mijn tuin zijn de nakomelingen van mijn Woerdense planten, meeverhuisd, en dat waren op hun beurt de nakomelingen van planten uit de tuin van mijn ouders. Ik heb in ieder geval mijn best gedaan ze te verspreiden in Nederland!

Terug naar home

Volg groenjournalistiek op facebook voor meer tips en foto’s

Meer lezen over diervriendelijk tuinieren