Tuin en Taal: daar is veel over te zeggen, lezen en schrijven

Tuin en Taal was het thema van de laatste editie van de internationale kwekerijdagen van Bingerden afgelopen weekend. Dit evenement is voor plantenliefhebbers, niks anders dan bijzondere planten te koop, tuinmensen onder elkaar, met het bijzondere decor van het landgoed Bingerden. Als je dit leest, helpt de omschrijving je direct het idee te krijgen dat het hier toch echt om een ander evenement gaat dan Tuinidee Den Bosch waar ook tegels, vogelhuisjes en wanddecoratie in je houten tuinhuis onder de aandacht worden gebracht.

Sfeer

Ik was er niet persoonlijk aanwezig. Dat is dan ook meteen te merken aan mijn voorgaande tekst. Ik had je anders met woorden langs de kwekers kunnen leiden, zodat in je hoofd het plaatje ontstaat. Of door de moestuin van Landgoed Bingerden zoals blogger Marcel van Ool van BuitenPlaatsen dat doet. Hij was er wel.

Taal is belangrijk ook in de tuin. Je kunt dan ook op allerlei manieren dit thema vullen: met een discussie over het belang van Latijn te leren op de hoveniersopleiding bijvoorbeeld, zodat je exact weet om welke plant het gaat. Alle plantenmensen ter wereld kunnen met behulp van Latijnse namen informatie uitwisselen rondom planten en bijzondere subsoorten. Of over etiketten in je tuin tijdens open tuindagen. Want de bezoekers willen toch ook vaak weten, welke plant het nou precies is, want deze is perfect voor hun eigen tuin.

Spreuken en gedichten in de tuin

We kunnen het hebben over spreuken over of in de tuin: Over bloemlezing en potjeslatijn schrijft de organisatie van Bingerden. Deze zag ik bijvoorbeeld:

In Rondomtuin Zegge vond ik deze uitspraak.

Of deze:

Toon mij uw tuin en ik zal zeggen wie u bent…in Delft

Of een compleet gedicht op de zijkant van je huis:

Het gedicht The Sun Rising van John Donne staat op het huis van wijlen Derek Jarman. Bron:facebook

Maar nu verder over tekst en/of plaatje. Zoals jullie misschien weten, werk ik op de school voor journalistiek. En daar draait het om taal: zoals Vondel zei: geen beter wapen dan een gauwe pen. Opgelet: gauwe =snel en geen goud. In dezelfde journalistiek wordt duidelijk dat beeld steeds belangrijker wordt. De nieuwe generatie denkt in beeld hoor je weleens of het bekende gezegde: een beeld zegt meer dan 1000 woorden.

Het verdwijnen van fotojournalisten én een pleidooi voor tekst

Als journalist moet je vanwege allerlei bezuinigingen ook het juiste beeld erbij kunnen leveren. Steeds meer studenten kiezen er dan ook voor zich ook te bekwamen als fotograaf. Wat dan natuurlijk voor de tot fotograaf opgeleide professionals dan wel weer heel vervelend is, want daar gaat de broodwinning. Die fototoestellen worden ook nog steeds beter, net als de bewerkingsprogramma’s. Een beetje handigheid, goed materiaal en je maakt mooie foto’s. Fotojournalistiek was vroeger een vak apart. Naast de schrijvende journalist werd ook een fotograaf op pad gestuurd door krant of tijdschrift. Dat lijkt nu grotendeels voorbij. Te duur ook in een tijd dat de krantenoplages dalen en tijdschriften opgedoekt of samengevoegd worden. Daarnaast zie je dat fotografen zich tekst schrijven eigen maken. Andersom dus. Of de fotograaf komt en het interview wordt telefonisch afgenomen, of via email…. Dat komt de inhoud van het verhaal niet ten goede.

Beeld in tuinbladen en -boeken

Ook voor ons tuin- en groenmensen is beeld belangrijk. We kunnen ons verlekkeren aan de prachtige foto’s van bloemen en borders of hele tuinen bijzonder in beeld gebracht. Tuin- en groenbladen drijven op ons verlangen. Het effect is helaas: hoe mooi een verhaal ook, een hoofdredacteur vraagt om bijbehorend beeld, want ‘we zijn beeldgedreven als blad’ hoor ik dan. Zo gaat het ook in boeken. Tuinboeken vol met de mooiste plaatjes. Foto’s die vaak niet laten zien hoe hard er gewerkt moet worden, of mislukkingen. Of bloemen onder de luizen. Ik vind dat jammer, misschien worden bloggers daarom ook gewaardeerd omdat ze eerlijk schrijven over fouten, mislukkingen, teleurstellingen, blijdschap en minder perfecte tuinen.

Romke van der Kaa, auteur van vele groenboeken nagenoeg zonder beeld Bron: internet.

Een Trouw journaliste beschrijft in de jaren 90 in een column haar afkeer van die perfecte plaatjes en het in haar ogen bijbehorende wollige taalgebruik. Haar idool is Romke van de Kaa. Ik denk niet dat hij veel introductie nodig heeft. Een voormalige kweker en tuinman die tot de ontdekking komt dat met schrijven gemakkelijker geld te verdienen valt. Met zijn enorme plantenkennis en zijn humoristische schrijfstijl wordt hij enorm populair. Ik las destijds ‘Buiten de perken’  met veel plezier. En uit die populariteit blijkt: het kan. Tuinboeken schrijven waarin je door middel van taal bloemen en planten tot leven brengt in de hoofden van de lezer.

De getemde wildernis

In tegenstelling tot al die andere boeken en tijdschriften staan er geen foto’s in de boeken. Of beter gezegd ‘stonden’. In zijn boek ‘De getemde wildernis’ uit 2000 schrijft hij in zijn voorwoord: Het is een boek om te lezen, niet om naar te kijken, en daarom staan er geen plaatjes in. Ik heb geprobeerd zo boeiend te schrijven dat u die plaatjes niet mist.’ Maar toch, ook Romke moet eraan geloven. Over zijn laatste boek Verwilderen lees ik: “Klein minpuntje: Er hadden best nog wat meer plaatjes in gemogen, want niet iedereen ziet bij een latijnse naam de juiste bloem voor zich. Van de Kaa: “Dat was al een heel gevecht met de uitgever, eerst mochten er maar 16 in, maar het zijn er toch 75 geworden.” Ook Romke is om… We leven in een beeldcultuur. Maar gezien het feit dat er waarschijnlijk veel meer plantennamen de revue gepasseerd zullen hebben, blijft het toch vooral een leesboek…. gelukkig maar. Want het kan. Wij lezen ook graag over tuinen en groen. Diepgang en uitleg gewenst. De kracht van taal.

Dat merk ik zelf ook uit de reacties op dit blog: “mooi verhaal, leuk geschreven, aanstekelijk”… Tekst wordt gewaardeerd. Dus ga ik door op de ingeslagen weg: tekst met beeld. Ga ik op pad voor verhalen, gesprekken, sfeer proeven en ervaren…En zal ik mijn best blijven doen jullie te boeien met schrijven én beeld. Want dat is het voordeel van internet, geen uitgever die uit kostenoverwegingen me beperkt mooie foto’s van planten te plaatsen. Dus daarom tot slot deze….

Avondlicht in een tuin in Zegge.