Boek: ‘Help, je tuin is een parkeerplaats en andere designdilemma’s…’

Er rijdt een vrachtwagen je straat in, een grijper begint in hoog tempo volwassen struiken en planten te verwijderen. In minder dan een half uur is het grootste gedeelte van de beplanting die er jaren over heeft gedaan om een bepaalde hoogte te bereiken, verwijderd. Een zanderige voortuin blijft achter. Nog even heb je hoop dat er opnieuw een vrachtwagentje de straten  in rijdt, gevuld met nieuwe planten. Ergens weet je wel dat de kans veel groter is dat de vrachtwagen die volgt, volgestapeld is met tegels. De voortuin is minstens zo’n 18 m², ‘het gaat om een huurwoning.

Teunisbloem in heemtuin Rucphen, Tip in het boek: heb voor je een ontwerp maakt geen vooroordelen, bijvoorbeeld tegen de kleur geel!

Waar blijven de regeltjes ten aanzien van tuinen?

Hoewel corporaties er tientallen jaren al in slagen huurders regeltjes op te leggen over plintjes en de kleuren op de muren, in de huurwoning van mijn schoonouders moest een paarse wand weer wit geschilderd worden alvorens de sleutel ingeleverd kon worden, staat er blijkbaar nergens dat een tuin een tuin moet blijven en geen parkeerplaats mag zijn. Daar komt bij dat deze straat onlangs een riviertje was na een hevige regenbui. De gemeente is bezig met het riool te verbeteren, maar dat zal een verloren race tegen de klok worden als bewoners in dit tempo doorgaan met verstenen.

Scabiosa/duifkruid trekt veel insecten aan

Vrijheid, geen blijheid

Iedere Nederlander mag doen in zijn tuin wat hij of zij wil, is de mening van de meerderheid. De verstening moet te lijf gegaan worden met voorlichting en bewustwording. Ja, tientallen jaren is dat ook geprobeerd met sigaretten. Pas na een verbod op roken in openbare ruimtes is de daling van het aantal rokers flink ingezet. Nog belangrijker: meerokers zijn beschermd. De verstening lijkt onschuldig, maar levert grote problemen op: wateroverlast, gebrek aan biodiversiteit met alle gevolgen van dien voor insecten, en ze fungeren als hitteschilden. Ook de bewoners  met groene tuinen en wateropvang op eigen terrein mogen meebetalen aan de riolen en ondervinden de gevolgen. Met andere woorden de verstening van je buren leidt tot hogere gemeentelijke lasten en een grotere kans op wateroverlast op jouw terrein en in je huis.

Een zomers plaatje met vrolijk gekleurde dahlia’s om blij van te worden.

Tegels, in hoge dosis schadelijk

Het is om wanhopig van te worden, de massa die gestopt is met tuinieren, wil de vriendelijke boodschap niet horen. Het woord ecologische footprint staat niet in hun woordenboek. Ik zou er bijna voor pleiten om een waarschuwingssticker op tegels te plakken: schadelijk voor de gezondheid van mens en dier in een hoge dosis. Beperk het gebruik.

Ik probeer deze medemens te begrijpen, maar het lukt mij niet. De tuindichttegelaar laadt zijn auto vol om op vakantie te gaan, de vouwwagen (een typisch Nederlandse uitvinding) vol gestouwd, de tentharingen ingepakt. Niemand van deze kampeerders heeft een staanplaats geboekt op een parkeerterrein. Zijn haringen geslagen in het beton. De Nederlandse kampeerder plaatst zijn tent of caravan bij voorkeur tussen wat bomen op het gras in de schaduw, wandelt graag langs bloemperkjes naar het washok en zet zijn tuinstoel op het malse gras van de camping. Dat is pas vakantie! Waarom zit hij dan thuis het liefst op de tegels, onder de parasol, zijn voeten brandend op een hete zomerdag? Het is mij een raadsel. Maar zolang dat zo is, ben ik voorstander van meer regulering door de overheid, woningcorporaties, et cetera. Nu Nederland, na Malta het meest versteende stukje Europa is geworden, is polderen niet meer mogelijk. De problematiek is inmiddels onderdeel van de opwarming van de aarde. Tegels zijn ook een verworvenheid van de welvaartsgroei, een tegeltuin is duurder dan een tuin met gras en wat heesters. Terwijl ooit een stukje tuin een teken van vooruitgang en welvaart was voor de arbeiders, die tot dan toe die luxe niet hadden.

Vijvers trekken altijd veel dieren aan, in welke vorm dan ook… Tuin in St.Willibrord Basisontwerp Jansen Hoveniers. Beplanting ingevuld door bewoners.

Tijd in overvloed

Te druk? Zet iedere zaterdag je slimme telefoon, je laptop en je computer uit en je vindt zeker een uurtje om je tuin te fatsoeneren. Cijfers wijzen uit dat het mediagebruik van een gemiddelde Nederlander is geëxplodeerd. Is dat mede de oorzaak van de verstening? Daarnaast lijkt de zaterdag op te gaan aan het begeleiden van kinderen naar sportvelden. Echt, ik vermoed dat veel kinderen blij zijn als ze gewoon afgezet worden, of op de fiets er zelfstandig naar toe kunnen gaan, een keertje verlost van het alziende oog van de ouders. Belangstelling is prima, maar dat hoeft echt niet iedere week. Als je wil is er genoeg tijd om een uur per week te tuinieren, dat is genoeg om je tuin een beetje bij te houden. Zeker bij een doordachte aanplant. En daar kunnen experts je bij helpen. Tel daar twee werkzaterdagen per jaar bij op en je bent klaar. Leuk om te doen met zijn allen, de reclame van een grote supermarktketen laat dat enigszins onhandig zien… Tijdgebrek is geen excuus. We hebben meer vrije tijd dan ooit tevoren. Met al onze huishoudelijke machines, kleine gezinnen, vrije dagen. Het is vijf voor twaalf, misschien al vijf over. Ook wijzen onderzoeken steeds uit dat groen en natuur bijdraagt aan ontspanning en anti-stress werkt en tuinieren is ook nog eens een complete fitness workout.

Verbena bonariensus, een insectenmagneet

Waterdoorlatende tegels zijn niet de oplossing!

Wat jammer is, is dat het woord biodiversiteit een beetje verdwenen is uit de discussie. Het gaat niet alleen om wateropvang, ook om de afname van de diversiteit aan planten en het bijbehorende leven. Grind en waterdoorlaatbare tegels zijn dan ook niet de oplossing!

Niet alleen in Nederland maar ook in de ons omringende landen speelt de discussie. In Engeland waar al vijftig jaar Gardeners World op de buis is, zetten ze met hetzelfde team in op nieuwe programma’s zoals How to be a gardener? Voor de beginners die mogelijk het langlopende programma een nog niet te nemen drempel vinden. Ook een serie als Great British Garden revival is bedoeld de oude Britse liefde voor tuinieren te laten herleven. Afleveringen via You tube te bekijken.

In Nederland verscheen het boek:  ‘ Help, je tuin is een parkeerplaats en andere designdilemma’s…’ Een vertaling van een Engels boek geschreven door Kendra Wilson. Ook bedoeld voor beginners, maar opgezet vanuit vragen en antwoorden: ‘Een grote voortuin: wat moet je ermee? Tip: een voortuin is ideaal voor snijbloemen en moesplanten.’ (Uitgeverij Thoth, prijs 14,95 euro)

water heemtuin Rucphen, stok is voor het ijsvogeltje, makkelijk vissen

En dat is helaas ook direct de beperking van dit boek. Het is echt een vertaling uit het Engels, met Engelse fotografie, historie, etc. Ook in de literatuurverwijzingen en tips van schrijvers draait het om Engelsen. Toch kan het boek een leuke aanwinst zijn om aangespoord te worden probleemoplossend te denken. Maak van je vraag een uitroepteken! Zoek de oplossing van je probleem of laat je inspireren.En ga wellicht je licht op steken in tuinland bij uitstek Engeland, waar tuinieren echte aandacht op t.v. krijgt, iets wat wij node missen. Ik reken Eigen Huis & Tuin en Rob’s grote tuinverbouwing niet tot de tuinprogramma’s. Veel ontwerpen dragen juist bij aan de verstening en je leert er nooit hoe je een pootaardappel in de grond moet doen of een vaste plantenborder onderhouden. Een versie van dit boek vertaald naar Nederland in plaats van in het Nederlands is van harte welkom.

Hoe bereiken/overtuigen we de niet tuinierende medemens met tuin?

De lezers van mijn verhaal kunnen wellicht helpen die grote groep te enthousiasmeren, immers ik hoef jou niet te overtuigen, jouw tuin is al groen. Misschien moeten we ons organiseren om te protesteren tegen eigen risico’s die omhoog gaan bij inboedelverzekeringen voor waterschade en de rioollasten van gemeenten en waterschappen die de rekening ook bij ons leggen! Heel af en toe bereikt ons nieuws over gemeenten die de kosten bij de veroorzaker willen neerleggen of waterschappen die korting willen geven aan groene tuinbezitters en deze krijgen veel bijval van tuiniers als wij. Hopelijk zet die discussie door en nemen ook woningcorporaties en verzekeraars de aanpak over. Tot die tijd moeten we alle boekjes en t.v. programma’s die het tij proberen te keren zeker toejuichen en verspreiden.

Lees ook: vlindertuin Henk Gerritsen, zwemvijver stop de verstening of ga direct terug naar home

Geniet van het zomerseizoen! In je tuin of elders. Geen foto’s van versteende tuinen in dit blog, die zie je iedere dag al genoeg om je heen. In plaats daarvan vrolijke, inspirerende foto’s van bloemen en planten in zomertijd.