Gouden Potloden Festivaltuinen voor inspiratie, materiaalgebruik en ontwerp uitgereikt in Appeltern
Tussen hemel en aarde bevindt zich Synthese, een tuin die de blauwe Hollandse lucht verbindt met de bruine aarde met behulp van gekleurde draden, kastanjehouten palen en een 1,5 meter breed, rond waterelement van cortenstaal, herhaald in de border. Op de dag dat de winnaar gekozen wordt door vakgenoten, schijnt de zon. De weerspiegeling in het waterelement is optimaal, de planten komen tot zijn recht. Synthese, een ontwerp van Visio Vireo krijgt de prijs voor het beste ontwerp, wat toch een beetje voelt als de hoofdprijs ondanks de nadrukkelijke opmerkingen bij de bekendmaking dat de drie prijzen (ontwerp, creativiteit en materiaalgebruik) gelijkwaardig zijn.
Dromend van Holland
Nooit verkeerd om op een zonnige zaterdag eind september naar Appeltern te moeten. Ik was er al een paar jaar niet geweest en dus was er genoeg nieuws te zien. Maar eerst de festivaltuinen, gebaseerd op het Franse Festival des Jardins in Chaumont-sur-Loire, dat al 18 jaar gehouden wordt. In Appeltern voor de 5e keer. Het thema van het vijfde jaar festivaltuinen is ‘Dromend van Holland’. De gedachte is dat het allemaal wel wat creatiever en minder saai mag in de tuin. Voordat we onze stem mogen uitbrengen, wandelen we langs de festivaltuinen. Na een korte introductie van twee tuinen die met elkaar een soort van ‘battle’ aangaan, moet je een keuze maken voor één van de twee. Bij de tuin of eigenlijk de spreker van je keuze, krijgen de aanwezigen in tien minuten uitgelegd waarom deze tuin je stem verdient. Al heen en weer wandelend, probeer ik zo veel mogelijk mee te krijgen van de verschillende tuinen.
De tuinen zijn al vanaf begin juni te zien. Het Appelternpubliek heeft wat moeite met de festivaltuinen, die toch out of the box zijn en niet altijd direct te vertalen naar je eigen tuin. Alhoewel dat eigenlijk wel de opdracht is. Toch de moeite waard om te bekijken om niet gelijk in een traditioneel tuinontwerp te belanden…
Het waterelement met een doorsnede van 1,5 meter. Gemaakt van cortison, ideaal ook voor vogels en insecten om te drinken en te badderen.
Synthese is wat mij betreft de terechte winnaar. Ontworpen en aangelegd door Visio Vireo, wat ‘Kijk op groen’ betekent. John Bijlsma vertelt : “de eerste ideeën zijn ontstaan door een gezamenlijke brainstorm van Jelle Reeder en mij. Daarna heeft Jelle het uitgewerkt.” Een trotse medewerker: “Het idee is dat mensen op zoek zijn naar rust en stilte in hun tuin in een jachtend bestaan, zich willen afsluiten van alle geluiden van buitenaf.” Vandaar de schutting rondom het ontwerp. Het borrelen van een waterelement helpt natuurlijk ook omgevingsgeluiden te overstemmen. Het waterelement, kleur en materiaal, komt terug in de plantenbakken, samen vormen ze de kleur bruin van de Nederlandse aarde. Het materiaalgebruik in de tuin is erg mooi, duurzaam en afwisselend. Opvallend element vormen ook de bakstenen in blauw bij de entree:
Links Jelle, rechts John van Visio Vireo, een gouden duo. Bron website Visio Vireo tuinen
Saskia de Wit licht de tuin toe, zij schreef het boek De omsloten tuin. Mooi dat juist een West-Brabants bedrijf een inzending heeft, goed toepasbaar voor veel stadsformaat tuinen, terwijl er in Brabant gemiddeld grotere tuinen zijn. Visio Vireo startte twaalf jaar geleden en is inmiddels uitgegroeid naar een bedrijf met 12 medewerkers in dienst en combineert een hoveniersbedrijf en een tuinontwerpburo. John: “we hadden door de reacties bij de aanleg wel hoop op een prijs, stiekem had ik wel een speechje voorbereid. Maar het komt vaker voor dat een getipte winnaar er uiteindelijk naast grijpt.” Jelle vond het tijd zijn stompje potlood voor een gouden in te leveren en aan de weg te timmeren buiten het zuidwesten van Nederland.
Bij iedere ingang uitleg over de tuin.
Nog meer tuinen:
Ruud Vermeer legt kort de tuin De Tulp uit. Een ontwerp van Dicky de Vos. Een tuin die zich ook nog wel laat vertalen naar een voortuin bijvoorbeeld. Een knipoog naar de Renaissance, toen er ook al buxus gebruikt werd, naar de gouden eeuw en de zeepbel die de tulpenhandel bleek te zijn. De Tulp lag wellicht te veel voor de hand bij het thema Dromend van Holland, de verwijzing naar de tulpenmanie was in 2013 ook al aan de orde geweest bij een festivaltuin.
De tuin won geen gouden potlood maar kreeg wel een gouden schop van Ruud Vermeer
In de Kijkdoos van het maakbare vielen de stoelen op. Ontworpen door Saskia van Haren. Het bijna geheel groene ontwerp van Hélène Oudshoorn en Ingeborg Hovind werd toegelicht door een plantenkweker, die in haar verhaal op een gegeven moment het vooral had over het verschil tussen mannen en vrouwenplanten, in plaats van over de tuin. Het slingerende bloembed symboliseerde een rivier met blauwe bloemen. Vanuit de stoelen had je de rivier aan je voeten. Jammer vond ik persoonlijk dat de rivier niet wat letterlijker was uitgewerkt door een moerasachtige beplanting en meer water. Water in de tuin is erg belangrijk voor het dierenleven.
Heerlijk die stoelen, een fraai element in ‘De kijkdoos’
Hetzelfde gevoel kreeg ik bij de dijkentuin: De Waker, De Slaper en De Dromer. Ontwerp van Boekel tuinen en tevens de naam van een theatershow van Youp van ’t Hek…Hollandse dijken hoog in het landschap en de laag gelegen tuin tussen de verschillende dijken. De strijd tegen het water en het leven er achter is typisch Holland. Regelmatig hebben we met wateroverlast te maken en te natte tuinen. Ik had het een sterker geheel gevonden als er gekozen was voor een beplanting die met natte voeten overeind blijft. Nu stonden er, in de overigens wel fraaie border, duidelijke droogteminnaars in. Ook de peilstok moet wat mij betreft dan precies. Welk N.A.P. heeft Appeltern?
Fraaie beplanting achter de dijk. Festivaltuin
Buiten wordt binnen en omgekeerd van Carla Wilhelm won geen prijs, maar ik vond het zelf erg inspirerend. Een groene manier om binnen naar buiten te halen en in ieder geval daar over na te denken. Met loungesets in de vorm van een bankstel, de buitenkeuken, de tegels als plavuizen zijn we in Nederland erg bezig van de groene buitenruimte een kamer zoals binnen te maken. Het ontwerp werd toegelicht door Peter Dubois. “Hoe maak je van steden een tuin?”, vroeg hij zich af.
Buiten wordt binnen en omgekeerd, inspirerend ontwerp, stof tot nadenken…
Inspirerend vooral voor een schoolplein toepasbaar (zonder de scherven weliswaar) was Passe-partout van Marie-Claire Buhler. Met het thema van volgend jaar: een tuin voor Vincent, had ik een beetje het gevoel dat dit een jaar te vroeg was. In dat thema past het bijna naadloos.
Passe-partout, kleurig.
De prijs voor het beste materiaalgebruik werd gewonnen door het ontwerp My home is my castle van Daniëlle Hulsebos. Dat zal vooral ingegeven zijn door de met sedum beklede bol. De onderbeplanting met alleen maar varens was erg saai en somber. In tegenstelling met de ontwerptekening, die een veel luchtiger onderbeplanting liet zien.
Tekening waarbij een andere onderbeplanting te zien is dan we bij de prijsuitreiking zagen. Bron: website Appeltern
Tot slot werd het gouden potlood in de categorie creatief gewonnen door ‘We maken er een musical van’, een humoristische tuin van Arjan Fokker. Wat mij betreft meer een tuin voor de Efteling dan particulier toe te passen. Wel een pleidooi voor humor in de tuin. Misschien ben ik op dit gebied wel te verwend met de creativiteit van de carnavalsoptocht in mijn eigen Hoeven en de Dahliawagens van Zundert. Verder vertelt het ontwerp dat oranje ook een tuinkleur is. Vrolijke beplanting in oranje tinten. Zou meer toegepast mogen worden wat mij betreft.
Feitelijk zijn alle gepresenteerde tuinen winnaars, ze zijn geselecteerd uit zo’n 300 inzendingen en mochten hun ontwerp uitwerken. De tuinen zijn ook nog in 2015 te zien. Inmiddels kan er ingezonden worden voor het nieuwe thema: “een tuin voor Vincent”. 125 jaar is Van Gogh in 2015 jaar dood en daarom is 2015 uitgeroepen tot Van Gogh jaar.
We maken er een musical van.
