New York Highline en Central Park

Toen ik aan dit blog begon, schreef ik openbaar groen op mijn lijstje blogonderwerpen. Waarom? Als ik een stad bezoek en dat doe ik graag, dan ga ik ook altijd op zoek naar de parken in zo’n stad. Toen ik zelf nog een stedeling was, vond ik het Kralingse bos in Rotterdam een geweldige plek. In de stad zijn mensen afhankelijk van parken. En er zijn prachtige parken wereldwijd te vinden met een bijzondere historie en schoonheid. Als bezoeker breng je daar je ‘groene’ tijd door en stadsbewoners komen er op adem en recreëren er. -En dat is natuurlijk altijd weer leuk om naar te kijken.- Uit recent onderzoek blijkt dat we met zijn allen meer tijd in een park zijn gaan doorbrengen omdat, je raadt het natuurlijk al, we met onze draadloze phones, tablets en laptops op een mooie dag gewoon door kunnen werken terwijl we in een parkje zitten! Genoeg redenen dus om over parken te schrijven.

De stenen waar oorspronkelijk het gehele gebied mee vol lag.

Filmpark Central Park New York

En waarom niet meteen met het beroemdste en waarschijnlijk bekendste park van de VS beginnen: Central Park New York. Iedereen heeft in een film een shot voorbij zien komen van dit park, bewust of onbewust. Romantische scène’s op de ijsbaan, maar ook de pijnlijke scheiding in Kramer vs Kramer heeft een Central Park shot. Ghostbusters, Wall Street, De Smurfen, een film is niet compleet zonder een opname ergens in Central Park. Je kunt dan ook een fietstour met gids maken langs alle filmlocaties. Voor het park gelden alleen maar superlatieven. Het ontvangt zo’n 25 miljoen bezoekers per jaar. Het is vier kilometer lang.

John Lennon

Ook Beatlesfans moeten het park aandoen: John Lennon werd een paar stappen van Central Park op de stoep bij zijn huis vermoord. Er is een gedenkplaats voor hem in het park en Yoko woont er nog steeds. Een mozaïkster Imagine, waar altijd Beatle liedjes klinken. Sinds ik de rode en blauwe lp’s bezat als 12- jarige ben ik zo’n fan, dus ook ik moest daar heen. Hoewel mijn voorkeur uitging naar Paul. Ja, ingewikkeld was dat, Beatles of Stones en dan vervolgens Paul of John…

Plattegrond nu van hét park van New York

Een berg dynamiet

In 1857 werd met de aanleg van het park begonnen. Omdat de grond vol met stenen zat (in een deel van het park kun je klimmen op die originele rotsen) en niet erg vruchtbaar was, is er meer ‘gunpowder’ gebruikt om stenen en obstakels te ruimen tijdens de aanleg van Central Park dan in de strijd om Gettysburg tijdens de Amerikaanse burgeroorlog. En al dat puin moest worden afgevoerd. Met de hand op volgeladen karren, er reden er maar liefst 10 miljoen het park uit. In 1873 was het grotendeels klaar. Na de aanleg raakte het park direct in verval. In 1934 met de komst van een nieuwe burgemeester werd het park in ere hersteld. Ook zijn toen alle sportmogelijkheden toegevoegd aan het park. Daar was inmiddels behoefte aan. Alle New Yorkse parken kregen een opknapbeurt. Na opnieuw een periode van verval en criminaliteit is Central Park nu wat het is: een van de best bezochte attracties ter wereld en een heerlijke plek om te verblijven voor zowel New Yorkers als de toeristen die de stad bezoeken.

Central Park gezien vanaf uitkijkplatform Rockefeller Centre

De aanleg

Vanuit New Jersey werd 14.100 m3 grond ingereden om een vruchtbare toplaag te krijgen. Er zijn 1500 verschillende planten en bomen gebruikt in het park: totaal vier miljoen stuks. Ongelooflijk toch. Het bevat inmiddels dus sportvelden, ijsbanen, een hele grote vijver, zelfs een dierenbegraafplaats en nog veel meer. Er wordt opgetreden, hardgelopen, gefietst, fotoshoots gemaakt voor modebladen, geluierd, gepicknicked, kortom een geweldige groene long in Manhattan. Dat was ook destijds de bedoeling. De snelle groei van de stad New York vroeg om een plek voor al die inwoners om een luchtje te scheppen. Het is goed te bekijken vanuit het Observation Deck van Rockefeller Center. Een echt goede tip: de wachtrijen zijn niet zo lang als bij het bekende Empire State Building en je kunt juist van deze beroemde wolkenkrabber foto’s maken. En dus ook van Central Park.

Piets High Line

Daarnaast ligt er in New York een ander heel bijzonder park dat in drie jaar tijd de piramides in Egypte en heel veel andere bekende toeristische trekpleisters achter zich heeft gelaten in bezoekersaantallen: de Highline, een voormalige treinrails waar onze eigen Piet Oudolf uit Hummelo voor het plantontwerp tekende. Inmiddels krijgt het zoveel bezoekers dat overwogen is om camera’s te plaatsen zodat New Yorkers even kunnen kijken wanneer hun park niet overvol is… De geschiedenis is bijzonder. In de jaren dertig gebouwd om gevaarlijke treinen uit de straten van Manhattan te verwijderen op 30 feet (10 meter) hoog. In de jaren tachtig buiten gebruik geraakt en in staat van verval. Op inititatief van twee buurtbewoners is in 1999 begonnen met een ambitieus plan: een stadspark op hoogte. De Highline bestaat uit drie stukken waarvan er nu twee park zijn en het derde deel in 2012 zeker gesteld is en ook park zal worden. Dan is het park iets meer dan twee kilometer lang.

De stad New York is eigenaar van het park. Het beheer en onderhoud wordt gedaan door vrijwilligers: Friends of the Highline. Er is een website met een blog en een facebookpagina waar je de ontwikkelingen van het park en de beplanting kan volgen. Inmiddels komen er zo’n 10 miljoen bezoekers per jaar, waarvan de helft afkomstig uit New York. Het beplantingsplan van Piet Oudolf is een belangrijk onderdeel van dit succes. En het heeft hem ook grote bekendheid en wereldwijde roem gebracht. Alleen niet in Nederland: als een Nederlands tvprogramma aandacht aan het park besteedt: Floortje Dessing op reis, wordt verzuimd te melden dat onze Piet een belangrijke bijdrage aan het succes van dit park heeft.

Wij waren in mei 2010 in New York. Ik had toen al wel gehoord van ‘een park, iets met Piet Oudolf’, maar het stond nog niet tussen alle attracties en informatie over New York. Ik kon ook het begin, de ingang, niet vinden. Het eerste deel opende in 2009, het tweede in 2011. Er was in mei 2010 dus nog niet zoveel te zien en te doen rondom de Highline. Een terugkeer naar New York staat dan ook op mijn ’to do’ lijst: voor de High Line en de nieuwe WTC toren. Gelukkig maar, want anders moest ik andere argumenten vinden om deze geweldige, unieke stad nog een keer te mogen bezoeken. September is misschien wel de beste maand voor een bezoek aan de Highline omdat dan de grassen die in de ontwerpen van Piet Oudolf prominent aanwezig zijn op zijn mooist zijn. Ook heeft het gebied rondom New York de beroemde Indian Summer: fantastische bladverkleuring van de bomen.

Ik koos voor dit blogbericht als homepagefoto de ster van John Lennon: Imagine, zijn wereldberoemde nummer. Als je ergens van droomt, iets durft, dan komen geweldige projecten tot stand zoals Central Park en de Highline. Imagine staat ook voor wereldvrede. De Highline past in Imagine: een fantastisch vrijwilligersproject. Het begon met de droom van twee mensen en het werd die van velen. Ook in Nederland en België zijn er steeds meer van die gezamenlijke groenprojecten, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Een samentuin, zo noemen onze zuiderburen het. Een prachtig woord, waar niets aan toegevoegd hoeft te worden.

Volg me op facebook, voor meer tips en foto’s.

Bron foto’s Highline: facebookpagina Highline

Een ander bijzonder park, Turia, een drooggevallen rivier, nu een park in Valencia, lees hierover  in Valencia La Ruta Naranja op dit blog.