Allemaal beestjes, zeven redenen om diervriendelijk te tuinieren

Wil je weten hoe je jouw tuin diervriendelijker kan maken? Lees dan verder. Bijna iedereen met een tuin vindt het leuk als er wat leven te zien is van bijvoorbeeld bezoekende vogels en vlinders. Als je net in een nieuwbouwwijk woont, kan het een paar jaar duren voor je het dierenleven in je tuin op gang ziet komen en dan hoor je vaak dat het een gemis is als er niks vliegt of fladdert. Het enige wat je kan doen, is je tuin zo uitnodigend mogelijk inrichten en hopen dat passerende dieren besluiten je met een bezoekje te vereren, of je tuin als hun thuis te kiezen. Dat kun je niet alleen. Jouw tuin vormt onderdeel van een ecologische zone… van aaneengeschakelde tuinen en openbaar groen.

Kikkers in de vijver met dril 

Een goede plek om te wonen

Wij wonen inmiddels best goed voor dieren. Behalve een lange rij van redelijk grote tuinen met volwassen bomen naast elkaar, hebben we het geluk dat we aan de rand van het dorp wonen. Het aangrenzende akkerland met kleine sloten en struiken maakt de omgeving aantrekkelijk voor veel dieren. Ook zijn er grote oude bomen in de buurt bij een voormalig klooster. Dat levert een grote rijkdom op aan vogels, vlinders, insecten, kikkers en padden. Maar ook muizen, vleermuizen, een kleine rover als een fret of bunzing, een eekhoorn, een jong haasje, een fazant. We hebben het in de tuin gehad. Wilde eenden, (zie mijn blog, Alle eendjes zwemmen in het water) en regelmatig cirkelt er een roofvogel boven ons. Opletten dus als we de cavia’s of konijnen buiten hebben lopen. Voor een deel is dit dus gewoon geluk hebben… Maar alle beetjes in je eigen tuin helpen natuurlijk wel.

Nederland steeds meer versteend

In Nederland is de situatie verre van ideaal. De afgelopen veertig jaar is Nederland behoorlijk versteend. Steeds meer bebouwing, watergangen zijn gedempt, bedrijfsterreinen uit de grond gestampt, etc. Toen wij in 1989 in Woerden gingen wonen, reden we tussen de weilanden met schapen vanaf de A12 de stad in. Vijftien jaar later verlieten we Woerden via dezelfde weg langs een bedrijventerrein, een nieuwbouwwijk en de Mc Donalds. Naast al deze bouwactiviteiten ontstond er een nieuwe trend: voor- en achtertuin werden van de benodigde bestrating of grind voorzien. Romke van der Kaa, een bekende tuinboeken schrijver, noemt de voortuinen vol met grijs split kattenbakken in zijn boeken.

Planten in potten hebben extra zorg nodig

Bewoners hebben het idee dat ze tijd besparen, geen of weinig onderhoud aan zulke tuinen hebben, die steeds meer op een soort woonkamers gingen lijken met keukens en bankstellen. Planten worden in bakken en potten gezet. Maar juist planten in potten hebben veel verzorging nodig, want ze kunnen zichzelf niet redden in dat beetje aarde. Op split en tussen tegels verschijnt allerlei groen in de vorm van onkruid, grassen en mossen. Zo zit de natuur nou eenmaal in elkaar. En wat het ergste is, je mist zoveel. Het is belangrijk voor onze flora en fauna het tij te keren en Nederland en onze tuinen weer groener te maken.

Een groene tuin dus. Waarom? Zeven redenen om het anders te doen:

1. Heel simpel: voor jezelf want groen geeft een welzijnsgevoel. Mensen voelen zich simpelweg prettiger in het groen en ervaren weldaad en rust.

2. Je ervaart het seizoen zoals dat komt en gaat. Veranderingen in de natuur gaan niet aan je voorbij.

3. Groen brengt dus leven in de tuin.

4. Kinderen leren automatisch hoe de natuur eruit ziet, hoe gras groeit en een merel zingt.

5. Voor veel dieren in de stad zijn tuinen hun belangrijkste leefgebied.

6. Tuinen fungeren als spons, laten het water door naar de bodem en dat is veel beter voor de totale waterhuishouding in een land.

7.  Groen filtert stof uit de lucht. Co2 opname onder andere, buffer voor fijnstof. Dus het is ook nog op die manier gezond.

 

Voor wie van een strakke tuin houdt: een diervriendelijke groene tuin hoeft niet rommelig te zijn! Binnen strakke lijnen een natuurlijke beplanting kan ook prima.

Ik verbaas me er soms over als ik in een tuin kom en zie dat er een nestkastje is opgehangen in een volkomen kale tuin. Nou ja tuin, tegelvlakte met schuttingen er om heen en drie potten met zomerbloeiers erin. Waar denkt de bewoner gaat de vogel, die gebruik van het nestkastje moet maken, van leven? Dieren hebben een plek nodig waar ze zich kunnen voortplanten, waar ze voedsel vinden en waar ze veilig zijn. Vluchtplekken dus. En dat vraagt dus om beplanting.

Waar moet de ideale tuin dus aan voldoen ?

– Zo min mogelijk verharding. Gras als looppaden met stapstenen erin kan een alternatief zijn.

– Diversiteit:  veel verschillende planten met verschillende bloeitijden en als het even kan bes- of vruchtdragend.

– Gelaagde beplanting, van plat tot en met een boom. Voor iedere tuin is er een geschikte boom of grote struik te vinden. Lees mijn artikel bomen over bomen maar.

– Hagen in plaats van schuttingen en/of gevelbeplanting. Als de tuin erg smal is, ontkom je vaak niet aan een schutting, maar zet daar dan klimmers tegen aan. Zorg voor egeldoorgangen in je schutting indien mogelijk. (15 bij 15 cm)

– Gebruik geen bestrijdingsmiddelen.

– Een waterplek

Uiteindelijk heb je minder onderhoud, een betere ecologische samenhang en een schuilplaats met voedsel voor de dieren.

Heel veel tips en informatie vind je in het boek Diervriendelijk tuinieren van Adrian Thomas, oorspronkelijke titel Gardening for wildlife, uit het Engels vertaald en naar de Nederlandse situatie bewerkt. Bij de Vara Vroege Vogels bestel je het voor 10 euro, je wordt dan wel gelijk steunlid van de Vara voor een jaar, anders kost het zo’n 25 euro. In het boek heel veel uitleg over dierenleven in het algemeen. Overzichten van soorten dieren en een lange lijst met planten, struiken en bomen die geschikt zijn voor een diervriendelijke tuin omdat ze dieren van voedsel voorzien, een schuilplaats, etc. Behalve veel praktisch advies, ook echt een naslagwerk, waar je wat je in je tuin ziet, kan opzoeken.

Wat ook erg handig is, dat het uitlegt dat je niet voor alle dieren je tuin aantrekkelijk hoeft te maken. Dat kan natuurlijk wel, maar je kunt accenten leggen op vogels, of op vlinders en misschien kies je wel voor een tuin met heel veel water waar je vooral padden, salamanders en kikkers mee aantrekt. Ik vind het een erg mooi boek, ondanks dat ik al 25 jaar probeer mijn tuinen zo diervriendelijk mogelijk in te richten, heb ik ook nieuwe dingen gelezen en geleerd.

Informatie en tips over het project tuinreservaten kun je vinden op de websites van Groei en Bloei www.groei.nl, IVN www.ivn.nl , Vroege Vogels van de Vara.

Er worden ook cursussen gegeven, dan word je op een hele praktische manier geholpen om je tuin anders in te richten. Over twee weken een nieuw blog met een vervolg: het accent op vogels. Hanneke Oosterlee bedankt voor de mooie foto’s. Informeer bij IVN  waar cursussen starten, je krijgt dan ook het boek van Adrian Thomas cadeau. Vind het leuk om te weten wat je van dit artikel vindt. Dus laat een reactie achter als je wilt.